Wat is klokkenluidersregeling?
In deze blog wordt uitgelegd hoe organisaties een effectieve klokkenluidersregeling kunnen opstellen. De Public Interest Disclosure Act 1998 (PIDA) beschermt klokkenluiders in het Verenigd Koninkrijk, en met de invoering van de Worker Protection Act in oktober 2024 zijn bedrijven verplicht om intimidatie op de werkplek aan te pakken. Een goede regeling moet duidelijke meldkanalen, vertrouwelijkheid en bescherming tegen vergelding bieden. Ook wordt benadrukt hoe belangrijk het is om een spreekcultuur te bevorderen, zodat problemen snel opgelost kunnen worden.
Een klokkenluidersregeling is een manier waarop een bedrijf of organisatie zorgt dat medewerkers veilig misstanden kunnen melden. In Nederland en België zijn er wetten die klokkenluiders beschermen tegen vervelende gevolgen, zoals ontslag of pesterijen. Deze wetten zorgen ervoor dat als je iets fout ziet gaan op de werkvloer, je dat anoniem kunt melden zonder bang te zijn voor gevolgen.
Klokkenluidersregeling en wetgeving in Nederland en België
In Nederland regelt de wet bescherming klokkenluiders hoe klokkenluiders beschermd moeten worden. In België geldt soortgelijke wetgeving. Bedrijven met meer dan 50 werknemers zijn verplicht om een klokkenluidersregeling te hebben. Dit geldt voor zowel overheden als commerciële bedrijven die gevoelige informatie verwerken.
Sinds 2023 zijn de regels strenger geworden in Nederland. De nieuwe klokkenluidersregeling 2023 legt meer nadruk op vertrouwelijkheid en zorgt dat meldingen sneller en zorgvuldiger worden behandeld.
Waarom is een klokkenluidersregeling verplicht?
Een klokkenluidersregeling helpt ervoor te zorgen dat misstanden, zoals fraude of veiligheidsproblemen, veilig gemeld kunnen worden. Zoals vermeld zijn bedrijven in Nederland en België met meer dan 50 werknemers verplicht om zo’n regeling te hebben. De regeling legt uit hoe je een melding kunt doen en wat er daarna gebeurt.
Voorbeeld van een klokkenluidersregeling
Een goede klokkenluidersregeling moet duidelijk maken wat klokkenluiden precies is en hoe het werkt. Een voorbeeld van een klokkenluidersregeling zou er als volgt uit kunnen zien:
- Duidelijke uitleg over wat klokkenluiden is. Denk aan zaken zoals fraude, het niet naleven van veiligheidsregels, of milieuschade.
- Hoe maak ik een melding? Je moet gemakkelijk en vertrouwelijk zorgen kunnen uiten, bijvoorbeeld via een manager, anoniem, of met behulp van speciale software zoals SpeakUp.
- Onderzoek van meldingen. Bedrijven moeten uitleggen hoe ze meldingen behandelen, hoe lang het duurt en wie erbij betrokken is.
- Bescherming van de melder. Het is belangrijk dat de werknemer beschermd wordt tegen negatieve gevolgen, zoals ontslag of intimidatie.
Hoe stel je een klokkenluidersregeling op?
- Leg uit wat klokkenluiden is. Begin met een heldere uitleg wat klokkenluiden is.. Mensen moeten weten wat ze kunnen melden en dat dit geen gewone klachten over bijvoorbeeld werkdruk zijn.
- Bied vertrouwelijkheid en anonimiteit. Werknemers melden sneller iets als ze weten dat hun naam geheim blijft. Dit moet gegarandeerd zijn.
- Beschrijf het onderzoek. Zorg dat er een duidelijk plan is voor hoe een melding wordt onderzocht. Wie onderzoekt het? Hoe lang duurt het? Hoe blijft de melder op de hoogte?
- Zorg voor bescherming tegen vergelding. Een goede regeling biedt bescherming tegen dingen zoals ontslag of pesterijen, nadat iemand een melding heeft ingediend. Dit is ook vastgelegd in de klokkenluiderswet in Nederland.
- Geef externe meld opties. Werknemers moeten ook de optie hebben om extern te melden, bijvoorbeeld aan een toezichthouder als ze intern geen vertrouwen hebben in de melding. In Nederland kun je bijvoorbeeld extern melden bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM).
Wetgeving klokkenluidersregeling in Nederland
De Nederlandse klokkenluiderswetgeving biedt bescherming aan werknemers die misstanden melden. De wetten zijn in 2023 vernieuwd, met strengere regels over hoe bedrijven met meldingen omgaan. Bedrijven die hun klokkenluiders niet goed beschermen, kunnen boetes krijgen.
Klokkenluidersregeling software
Een goede regeling begint met duidelijke regels, maar het wordt nog beter als je het combineert met een klokkenluidersysteem zoals SpeakUp. Deze software zorgt ervoor dat medewerkers veilig en eventueel anoniem melden kunnen maken. Het maakt het hele proces makkelijker en geeft zekerheid dat meldingen serieus worden opgepakt. Het helpt organisaties ook om aan de wet te voldoen en geeft werknemers een veilig gevoel.
Een speak up cultuur stimuleren
Een goede klokkenluidersregeling is meer dan alleen regels op papier. Het gaat erom dat iedereen in de organisatie zich veilig voelt om iets te melden zonder angst voor problemen. Bedrijven moeten werken aan een cultuur waarin werknemers weten dat hun meldingen welkom zijn en dat er goed mee omgegaan wordt. Door regelmatig trainingen te geven en het proces duidelijk uit te leggen, creëer je een cultuur van vertrouwen.
Veelgestelde vragen over klokkenluidersregelingen
Wat is een klokkenluidersregeling?
Een klokkenluidersregeling is een manier waarop een bedrijf zorgt dat medewerkers veilig problemen kunnen melden zonder bang te hoeven zijn voor vervelende gevolgen.
Is een klokkenluidersregeling verplicht?
In Nederland moeten bedrijven met meer dan 50 werknemers een klokkenluidersregeling hebben. Dit geldt ook voor veel bedrijven en overheidsinstellingen in België.
Hoe beschermt een klokkenluidersregeling werknemers?
Als je een misstand meldt, beschermt de wet je tegen bijvoorbeeld ontslag of pesterijen. Dit is vastgelegd in de Nederlandse wet bescherming klokkenluiders.
Hoe ziet een goede klokkenluidersregeling eruit?
Een goede klokkenluidersregeling geeft duidelijke stappen voor het melden van misstanden, biedt bescherming tegen vergelding, en garandeert vertrouwelijkheid.
Hoe kan software helpen?
Een klokkenluidersysteem zoals SpeakUp zorgt ervoor dat meldingen op een veilige manier gemaakt kunnen worden en dat ze goed worden opgevolgd. Het maakt het proces eenvoudiger en zorgt dat medewerkers beschermd zijn.
Met een goed opgezette klokkenluidersregeling en ondersteunende software geef je medewerkers het vertrouwen dat ze veilig hun zorgen kunnen delen en zorg je dat je organisatie altijd voldoet aan de wettelijke eisen.
Get the whistleblowing tools you need for compliant case management
Heb je vragen over je huidige klokkenluidersregeling?
We’ve turned 20 years of experience with whistleblowing compliance into advanced software tools. Use these to make your whistleblowing workflows simple and efficient.